Küreselleşme ve Deniz Ticareti 2

2016’nin üçüncü çeyreğine yaklaşırken her yıl olduğu gibi bir sonraki yıl Denizcilik ne olacak, Baltic Index nerelerde seyir edecek, Deniz Ticaretinde ne gibi değişiklikler olacak, filolar yeniden düzenlemeye tabii tutulmalı mı, şirketler arası birleşmeler hakkında onseziler, ikinci el gemi fiyatları ne olacak, makro ekonomik verilerin denizciliğe, navlun değerlerine veya gemi fiyatlarına yansıması gibi tartışmalara yine şahit olacağız. Yine renkli renkli grafikler, tablolar yapılacak ve özellikle S&P Brokerleri çesitli kehanetlerde bulunacaklardır.

B2008 Davos Ekonomi zirvesinde , konuşmacılardan birine o dönemde olağan üstü bir performans sergileyen Dünya Deniz Ticareti ve Navlun değerlerine değinerek Dünya Ticareti bu olumlu ivmesini kaybederse Denizciliğe etkisi ne olabilir diye bir soru sorulmuştu. Cevap, Dünya Ticaretinde olumsuz bir gelişmenin sonucunda en kötü etkilenecek sektör denizcilik sektörü olur denmişti. Dünya bir Küreselleşme’ye doğru gidiyor mu yoksa küreselleşmeden uzaklaşıyor mu? Küreselleşmenin Dünya Ticaretinin ve özellikle Deniz Ticaretinin gelişmesinde ne denli yararı var yoksa hiç mi yararı yok gibi sorular zihnimi kurcalarken, New York Times’in 29 temmuz tarihli nüshasında Gregory Mankiw’nin “Ekonomistler Küresel Ticaretin İyi Olduğunu İddia Ederken Seçmenler Niçin Aynı Şekilde Düşünmüyorlar” “ Why Voters Don’t Buy it When Economists Say Global Trade is Good”. Başlıklı makalesi gözüme ilişti.

Yazar Dünya’da , özellikle son yıllarda ABD ve İngiltere’de, yaşadığımız yabancılara karşı kaygı ile yaklaşım temasını işliyor. Örnek olarak da bir çok siyaset bilimcisinin tahminlerinin aksine İngiliz halkının Brexit diye tarihe geçecek olan AB’den ayrılma kararını işliyor ve acaba ABD halkının da Kasım 2016’da bir sürpriz yaparak Trump’ı başa getirir mi sorusunu irdeliyor. Bu soruyu sanırım bir çoğunuz birbirinize sormaktan çekinseniz dahi kendi kendinize sormuşsunuzdur. Oy kullanma oranının genel olarak çok düşük olduğu ABD’de ( normal şartlar altında oy kullanma oranı yüzde 60 / yüzde 70 dir) Trump’ın oy rekorları kırdığı ve siyasi sisteme güvenmediklerinden bu güne kadar oy vermemiş olan geniş bir kitlenin oylarını cezbettiğini görüyoruz.

Dünya toplumları artık ekonomi kitaplarında söylenenleri tartışmasız kabullenmenin yerine bu kitaplarda anlatılanları kendi kişisel çıkar ve tercihlerini ön planda tutarak yorumlamaya başlamalarıdır. İşte küreselleşmeye de bu açıdan bakmaktalar ve ABD olsun İngiltere olsun Dünya’nın önde gelen iki lider ülkesi yabancılara karşı nerede ise duvar örmeyi bile bugün tartışıyor hale gelmişlerdir. ABD’de son yapılan bir anket sonuçlarına göre halkın 35%’i küreselleşmenin ABD’ye yarar sağladığı görüşünde iken 55%’i ABD’nin küreselleşmeden dolayı kayıpları olduğu doğrultusunda görüş bildirmiştir. Tüm bunlar Atlantiğin her iki yakasındaki halkların çoğunluğunun ekonomi eksperlerinin tezlerinin aksine küresel ekonomiden ve ticaretden uzaklaşmak istediklerini ortaya koyuyor. Küresel Ticarete karşı kaygı ile bakan bu geniş kitlelerin düşüncelerinin arkasındaki belirleyici unsurları incelemek üzere Pensilvanya Üniversitesinden iki Siyasal Bilim Profesorü’nün yaptığı bir araştırmaya göz atalım. Bu araştırmaya göre küresel ticarete karşı duyulan kaygının ardında üç ana düşünce tarzı yatmaktadır.

Soyutlama Politikasi : Bu görüşü savunan kitleler ABD’nin kendini uluslararası sorunlardan soyutlamasını , bu tür anlaşmazlıklar ile ilgilenmemesini, ABD dışındaki açlık, çevre kirliliği gibi küresel sorunların kendilerini ilgilendirmediklerini beyan etmekteler.

Milliyetçilik : ABD’de, özellikle sahil eyaletlerden içlere doğru gidildikçe, kendilerini diğer milletlerden daha üstün gören ciddi bir topluluk var, bunlarda şayet Dünya üzerinde daha fazla Amerikali olsaydı dünya bugün olduğundan daha iyi bir durumda olurdu düşüncesi hakim.

Irkçı ve Merkeziyetçi Politika : Bu sınıfa giren kitleler Dünya’yı ırk ve etnik özelliklerine göre birbirinden ayıran toplumlardır. Bunlara göre kendi mensup oldukları ırk veya etnik grup diğerlerinden üstündür.

İşte ABD’deki insanlarin ciddi bir bölümü uluslararası ticaret tercihlerini yaparken ekonomik ilkeler yerine yukarıdaki dünya görüşlerine dayanarak ticari değil psikolojik ağırlıkllı kararlar vermektedirler.

Konumuz Deniz idi ve Deniz Ticareti ile başlamıştık sohbete ama anında dağaldık tüm bunların deniz Ticareti ve Navlun Index’leri ile ne ilgisi var diyeceksiniz. Dünya Ticareti küreselleşme yönündeki ivmesini daha da kaybedince , deniz ticareti de son 8 yılda gösterdiği gerilemeden daha da kötü bir performans sergileyecektir. Bunun ilk göstergeleri de bitmiş ürün taşıyan konteyner taşımacılığındaki gerileme olacaktır. Çünkü ABD ve İngiltere gibi lider ülkeler yurt dışına kaçan iş gücünü ülke içine çekip ithalat yerine yeniden üretime ağırlık vereceklerdir. Bunun yanı sıra hammadde ihtiyacında bir artma olacağından hammadde taşımacılığı artacaktır ama bunun içinde büyük tonajlı gemilere ihtiyaç olmayıp küçük ve orta tonajlı gemiler bu amaca yeterli olacaklardır. Sonuç olarak Mega Container gemilere ve Post Panamax türünde büyük tonajlı gemilere ne denli ihtiyaç duyulacak büyük bir soru işareti olarak önümüze çıkmaktadır.

Sizi daldan dala konduruyorum ama amacım iyimser bir sonuca ulaşabilmek için ipuçları aramak. Bu yüzden Pennsylvania Üniversitesinin araştırmasına tekrar dönüyorum. Araştırmanın sonucunda Soyutlanma, Irkçılık, Milliyeçilik gibi dünya görüşlerinin insanların aldıkları eğitim ile doğrudan bağlantılı ve orantılı olduğu iddia ediliyor. Toplumların eğitim düzeyleri yükselince anti küreselleşme gibi düşünceleri de kabullenmiyecekleri tezi savunulmakta. Bu tezi son günlerde karşılaştığımız iki gerçek gayet iyi bir şekilde doğrulamaktadır. Birincisi ABD’de Trump’ı destekleyen kesim genelde düşük eğitim gören yani yüksek öğrenim görmemiş kesimlerden oluşmaktadır, ikincisini ise, İngiltere’deki Brexit oylamalarında görmekteyiz. Nüfusün çoğunluğunun yüksek öğrenim görmüş olduğu kesimlerde oylama sonuçları AB’de kalma yönünde olmuştur. Dünya genelinde her yeni nesil bir öncekine oranla daha iyi eğitimli olduğuna göre, gelecekte insanlar kendi psikolojik ruh hallerine ve dünya görüşlerine göre değil Ekonomi uzmanlarının öngördükleri şekilde düşünmeye başlayıp kararlarını bu doğrultuda verecekler midir acaba ? Verirlerse küreselleşme yeniden önem kazanıp, deniz ticareti yeniden canlanacaktır. Bunun için kaç nesil beklememiz gerekecek? Deniz Ticaret Filolar’ı nasıl şekillenecek? Önümüzdeki aylarda bu konuda yeni tartışmalara ve yeni teorilere şahit olacağımız umuyorum.